StadsWeb

Stad meer dan droag brôôd

Content

StadsWeb

Werkelijk een vreselijk gezicht, die maandagavond 15 april 2019, de beelden van de brandende Notre Dame in Parijs, uitgezonden in tientallen landen over de hele wereld en via vele honderden smartfoons van de toeschouwers die al dan niet zingend en huilend naar de plek des onheils waren gekomen.

Afgebrande Notre Dame

Het was wereldnieuws op dat moment en nog wekenlang werden de media gevuld met suggesties over de mogelijke oorzaak, de kunstwerken, waarvan er geen één verloren ging behoudens enkele beschadigingen, de heldendaden van de brandweer en reddingswerkers, de mogelijke kosten van herstel en hoe de kathedraal er na het herstel uit moest gaan zien. De volgende dag stroomde het geld binnen van grote ondernemingen met tientallen miljoenen tegelijk en ook het geld van particulieren hoefde hiervoor niet onder te doen. Een aantal ondernemingen paste overigens in de volgende dagen de hoogte van de toegezegde bedragen naar beneden aan, toen ze te horen kregen dat de fiscale aftrek voor hun gift geen 100% maar 75% zou zijn! Overigens heel logisch, want de kerk is eigendom van de Franse staat en bij 100% aftrek zou de gift een sigaar uit eigen doos zijn.

Nu zo’n zeven maanden later beginnen de kritische journalisten de balans op te maken van het gehele gebeuren, de nasleep, de mogelijke toekomst en wat er aan de brand vooraf ging.

We beginnen met 2016: bij een grootschalig technisch onderzoek bleek de kathedraal ernstig te lijden te hebben onder achterstallig bouwkundig onderhoud: de kalksteen was op veel plaatsen verwaterd, wat betekent dat bij aanraking en bij bijvoorbeeld storm, de vaste vorm van de stenen als zand in kruimels ter aarde vielen. Vooral de toch al wat fragiele steunberen liepen hierdoor gevaar en zouden kunnen instorten, hetgeen de stabiliteit van de totale constructie niet ten goede zou komen. Het lood, dat als een mantel rond het hout van de centrale spits was aangebracht viel eveneens als wit poeder uit elkaar, waardoor de houtconstructie over zou gaan tot verrotting met de gevolgen van dien. Aan deze lijst van ernstige gebreken kunnen er nog tientallen aan toegevoegd worden hetgeen als totaal tot zeer verontrustende situaties zou leiden.

Er werd een plan voor volledig herstel gemaakt en het prijskaartje hiervoor bedroeg 185 miljoen euro. De kathedraal is van de staat, dus laat de staat maar over de brug komen. Maar helaas, de minister van financiën kon het niet maken om in tijd van crisis en opstand een dergelijk bedrag op te hoesten, dus werden er allerlei andere acties verzonden om aan de nodige middelen te komen. Belangrijk voor die actie was het tonen van de ernst van de zaak, door het maken van een film van al de gebreken die hersteld moesten worden. Deze film werd overal verspreid en vooral ook in Amerika waardoor daar veel emoties werden wakker geschud en daarmee ook veel middelen los kwamen.

Eind 2018 was het volle bedrag nog niet verzameld, maar er was wel genoeg om alvast te beginnen, immers de hele operatie zou vele jaren duren afhankelijk van beschikbare specialisten en natuurlijk moest de kathedraal open blijven voor de vele duizenden bezoekers, die een kaarsje konden aansteken om daardoor ook hun steentje bij te dragen aan het achterstallig onderhoud.

Toen kwam de brand! Op 15 april omstreeks 18.00 uur stegen de eerste rookpluimen op rond de met lood beklede spits. De rechtstreekse uitzending op tv begon al voordat de eerste brandweerlieden ter plaatse waren en het trieste schouwspel duurde de hele nacht.

Nu, in november 2019, zeven maanden na de brand, is het goed om even een tussenbalans op te maken, waarbij de financiële kant een belangrijk rol speelt. In een interview op tv gaf de minister van cultuur op 13 november 2019 een uitgebreide toelichting op de stand van zaken.

Het zekerstellen en stabiliseren van het gebouw zal nog tot circa maart 2020 duren en de kosten daarvan bedragen in totaal 85 miljoen. Op dit moment is er 40 miljoen van die 85 miljoen uitgegeven. Daarna kan het herstel aanvangen en tevens de complete restauratie, zoals die voor de brand op de rit gezet was. De kosten daarvan zullen naar verwachting en de eerdere planning van 2016 tenminste 185 miljoen bedragen. Overigens is een deel van die geplande kosten begrepen in de 85 miljoen, die in maart 2020 al is uitgegeven.

Over de duur van die werkzaamheden mocht de minister van cultuur geen uitspraak doen, omdat zijn baas, president Macron, dat eerder heeft uitgesproken, te weten 5 jaar. Wel vertelde hij, dat tijdens de werkzaamheden vanaf maart 2020, de kathedraal opengesteld zou worden, zodat iedereen het verloop van de restauratie kan volgen en natuurlijk dan ook weer hun donaties kan deponeren.

Door de gulle gevers is wereldwijd inmiddels een bedrag toegezegd van ruim 922 miljoen en deze donaties zijn geverifieerd. Overigens zullen deze bedragen opgevraagd gaan worden op het moment dat de rekeningen van de uitvoerders betaald moeten worden. Dit heeft ook te maken met het verhaal van de fiscale aftrekbaarheid, wat pas van toepassing is bij het daadwerkelijk over maken van de bedragen.

Als we dus met de huidige kennis van zaken alvast de balans opmaken voor 2024, als e.e.a. voltooid moet zijn, dan betekent dit:

  • er zijn geen slachtoffers gevallen;
  • we hebben een tot in de puntjes gerestaureerde Notre Dame, die er weer vele jaren tegen kan;
  • het heeft dan in totaal circa 300 miljoen gekost, waarvan 185 miljoen al eerder gepland was voor de grote restauratie;
  • het merendeel van de toegezegde donaties van 922 miljoen is ook nog beschikbaar, maar zal niet meer opgevraagd kunnen worden na de voltooiing van de restauratiewerken, dat zou niet netjes zijn. Maar wat wel te verwachten is, is dat de werkzaamheden kwalitatief en qua efficiëntie meer zullen vragen dan vooraf gepland, omdat er nu eenmaal een open einde aan het budget zit dank zij die vele donoren.
  • het hele project is goed voor de werkvoorziening vooral op het gebied van ambachtelijke werkzaamheden, hetgeen een goede zaak is;
  • er is geen enkel kunstwerk verloren gegaan en vele werken zijn weer up-to-date gerestaureerd;
  • over de mogelijke oorzaak van de brand horen we niemand meer praten;
  • in de brand, uit de brand is zeker van toepassing.